Τσίμπημα σφήκας: Συμπτώματα, σήματα SOS, αντιμετώπιση και αποφυγή

Το καλοκαίρι αποτελεί μια αγαπημένη εποχή για πολύ κόσμο αφού συνδυάζεται με τις διακοπές και τη θάλασσα. Όμως αυτή την ανεμελιά συχνά απειλούν έντομα που προσφέρουν πολύ πόνο και μπελάδες. Οι σφήκες (ή σφήγκες), στα αγγλικά Yellow Jackets, ανήκουν σ' αυτή την κατηγορία (όπως και τα κουνούπια) καθώς μας περιτριγυρίζουν ακολουθώντας τις οσμές και τις γεύσεις των υγρών (σ.σ.: χυμοί, μπύρες) ή των φαγητών (σ.σ.: κρέας) που καταναλώνουμε. Πέρα από τον άμεσο και έντονο πόνο που προκαλεί το τσίμπημα του συγκεκριμένου κιτρινόμαυρου εντόμου, υπάρχει η πιθανότητα να δημιουργήσει πιο σοβαρές επιπλοκές. Κι αυτό γιατί ενδέχεται να προκληθεί σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε ορισμένους ανθρώπους καθώς ο οργανισμός τους αντιδρά στο δηλητήριο που υπάρχει στο κεντρί της σφήκας. Και φτάνουμε στο σημαντικό ερώτημα το οποίο θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στο συγκεκριμένο blog: μπορεί άραγε να προφυλάξει κανείς τον εαυτό του από το τσίμπημα σφήκας; 

Τι προκαλεί αντίδραση στο τσίμπημα σφήκας;

Όλα τα έντομα που τσιμπάνε, μεταξύ αυτών και οι σφήκες, ανήκουν στην κατηγορία των λεγόμενων υμενόπτερων. Έχουν την ικανότητα να εγχέουν το δηλητήριό τους στον οργανισμό ενός ανθρώπου μέσα από το κεντρί που τσιμπάει / τρυπάει το δέρμα. Το δηλητήριο είναι αυτό που προκαλεί την αντίδραση. Οι σφήκες θεωρούνται τα πλέον επιθετικά από τα έντομα ενώ, σε αντίθεση με τις μέλισσες, δεν συνηθίζουν να αφήνουν το κεντρί τους στο δέρμα με συνέπεια να έχουν την ικανότητα να τσιμπάνε ξανά και ξανά. 

Συμπτώματα τσιμπήματος σφήκας

Τοπική αντίδραση: Για τους περισσότερους ανθρώπους, μια σφήκα προκαλεί μικρή δυσφορία που περνάει μετά από ελάχιστες ώρες. Αυτά τα συμπτώματα συνήθως παρατηρούνται στο σημείο όπου μπήκε το κεντρί και περιλαμβάνουν:

• κοκκινίλα
• πρήξιμο
• πόνο
• φαγούρα
• αίσθημα καψίματος

Μεγάλη τοπική αντίδραση: Μερικοί άνθρωποι βιώνουν μια μεγάλη τοπική αντίδραση στο τσίμπημα της σφήκας. Αν βιώσετε μεγάλη τοπική αντίδραση μια φορά, πιθανότατα θα σας συμβεί κι άλλες. Τα συμπτώματα της μεγάλης τοπικής αντίδρασης σε τσίμπημα σφήκας περιλαμβάνουν:

• Ήπια αρχική αντίδραση που μεγαλώνει 1-2 ίντσες εντός των επόμενων 12 ή 24 ωρών από το τσίμπημα
• Αντίδραση που φτάνει στην κορύφωσή της 48 έως 72 ώρες μετά το τσίμπημα από το κεντρί
• Αντίδραση που συμβαίνει στο σημείο όπου μπήκε το κεντρί ωστόσο μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το χέρι ή πόδι
• Τα συμπτώματα γενικά βελτιώνονται μετά από 5-10 ημέρες

Συστημική αντίδραση: Το κεντρί από το τσίμπημα σφήκας μπορεί να προκαλέσει πολύ σημαντική αλλεργική αντίδραση σε κάποιους ανθρώπους που αποκαλείται και συστημική αντίδραση. Αυτός ο τύπος αντίδρασης επηρεάζει ένα ή περισσότερα συστήματα οργάνων. Τα συμπτώματα συστημικής αντίδρασης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• βήχα
• σφίξιμο σε λαιμό ή στήθος
• γαργάλημα στον λαιμό
• σφύριγμα
• δυσκολία στην αναπνοή
• ναυτία ή εμετό
• ζαλάδα ή και λιποθυμία
• ιδρώτα
• ανησυχία / στρες
• εξανθήματα σε μεγάλα μέρη του σώματος

Αντιμετώπιση των τσιμπημάτων σφήκας

Το κυριότερο σύμπτωμα του τσιμπήματος σφήκας είναι η κοκκινίλα και ο πόνος. Ιδού μερικοί τρόποι που μπορείτε να περιποιηθείτε μια τοπική αντίδραση:

Αφαιρέστε το κεντρί. Αν και συνήθως οι σφήκες δεν αφήνουν το κεντρί τους, μερικές φορές συμβαίνει. Το κεντρί είναι μικρό και μαύρο και καλό θα είναι να το αφαιρέσετε άμεσα με ένα τσιμπιδάκι ή και μια κάρτα (π.χ. πιστωτική). Αν βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, αφήστε το όπως είναι αφού θα βγει μόνο του. 

Καθαρίστε την περιοχή. Πλύντε την περιοχή του τσιμπήματος από τη σφήκα με απαλό σαπούνι και νερό. 

Ανυψώστε. Αν το τσίμπημα είναι σε χέρι ή πόδι, βάλτε το για μερική ώρα ψηλά ώστε να μειωθεί το πρήξιμο. 

Απλώστε λιωμένο κρέας / κιμά. Δημιουργήστε μια μικρή πάστα με λιωμένο κρέας / κιμά και νερό και απλώστε το στο σημείο με μια μπάλα από βαμβάκι. Αφήστε το για 20 λεπτά. Θα ουδετεροποιήσει το δηλητήριο από το κεντρί και θα βοηθήσει με τον πόνο και το πρήξιμο. Αν δεν έχετε πρόχειρο κρέας, χρησιμοποιήστε deodorant με βάση το αλουμίνιο ή μαγειρική σόδα. Αποφύγετε τη συγκεκριμένη πρακτική αν το τσίμπημα είναι κοντά στο μάτι. 

Παγώστε το σημείο. Αν δεν βοηθήσει το κόλπο με το κρέας, πάρτε ένα παγάκι και τρίψτε το στο σημείο για 15-20 λεπτά.

Πάρτε φάρμακο. Φάρμακα / παυσίπονα που περιέχουν ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη είναι πιθανό να βοηθήσουν με τον πόνο. Πάρτε το φάρμακο σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης. 

Απλώστε κρέμα στεροειδών. Χρησιμοποιήστε μια κρέμα υδροκορτιζόνης 1% που μπορείτε να αγοράσετε δίχως συνταγή από το φαρμακείο και να την εφαρμόσετε στο σημείο του τσιμπήματος 3 φορές τη μέρα. 

Πάρτε αντισταμινικό. Εφόσον σας το συστήνει ο γιατρός σας, τότε μπορείτε να πάρετε ένα αντισταμινικό χωρίς συνταγογράφηση.

Τι να κάνετε σε αλλεργική αντίδραση

Καλέστε άμεσα το 166 ή επισκεφθείτε τον προσωπικό σας γιατρό, αν εσείς ή κάποιος άλλος υποφέρετε από τα ακόλουθα συμπτώματα μετά από τσίμπημα σφήκας: 

• σφύριγμα
• δυσκολία στην αναπνοή
• βήχας / σφίξιμο στο λαιμό
• δυσκολία στην κατάποση
• σάλια που τρέχουν από το στόμα
• μπερδεμένη ομιλία
• σύγχυση
• λιποθυμία
• αίσθημα αδυναμίας - δυσκολία να σταθείτε/θεί 

Αναζητείστε βοήθεια άμεσα 

Αν σας έχει τσιμπήσει σφήκα και συμβαίνει μία από τις παρακάτω καταστάσεις καλέστε άμεσα το γιατρό σας ή επισκεφθείτε νοσοκομείο:

• τσίμπημα μέσα στο στόμα ή στο μάτι
• πόνος στο στομάχι
• εμετός
• τσίμπημα από ταυτόχρονα 5 σφήκες και πάνω ή πάνω από 50 τσιμπήματα σε έφηβο
• αν η κοκκινίλα εξαπλώνεται
• αν είναι έντονο το αίσθημα αδιαθεσίας

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη. Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.

Χώρος ζωής, σημείο φροντίδας #carespot